Plantaire fasciitis is een ontsteking van de fascia aan de onderkant van de voet. Het wordt vaak verward met of gelijkbeschouwd aan hielsporen. Hier is een plaatje van de plantaire fascia. Het wordt meestal veroorzaakt door een verandering of toename aan activiteiten, een plotseling letsel, het gebruik van slechte schoenen op harde grond, veel tijd staande doorbrengen, gewichtstoename, een verandering van schoenen, platvoeten of hoge voetholten. Het komt erg veel voor. De pijn van plantaire fasciitis bevindt zich gewoonlijk aan de voorkant en onderkant van de hiel. Het kan zich echter ook aan het grootste deel van de onderkant van de voet bevinden. De pijn kan mild of ernstig zijn. Het kan een paar maanden duren of een leven lang. Vaak lijkt het te zijn genezen, maar komt het na een paar weken of maanden weer terug. Het eerste wat je moet proberen eraan te doen is rust, je activiteiten verminderen of veranderen, gewicht verliezen (als dit nodig is), hakverhogingen (1/2 inch (1 inch is 2,54 cm) of meer wanneer het samengedrukt wordt - vele ontwerpen zoals Tuli cups zijn te dun), Naproxen (over de toonbank als Aleve), het rekken van de kuitspieren en/of beter passende schoenen (met een verhoogde hiel, en steun in de voetholten zoals Adidas sandalen) of steunzolen (Spenco en anderen).

Als je pijn hebt aan de voorkant of onderkant van je hiel, vooral wanneer dit 's ochtends is, dan kun je plantaire fasciitis hebben (hielsporen). De pijn kan toenemen met meer lopen of staan. De pijn bevindt zich meestal waar de fascia is vastgehecht aan de hiel, maar kan zich ook over de hele onderkant van de voet bevinden. Het plaatsen van 1/2 tot 3/4 inch (1,3 tot 1,9 cm) dik gevouwen papier onder de hiel of het rekken van de kuitspier kan de pijn onmiddelijk verminderen.

Deze pagina's zijn gericht op plantaire fasciitis, maar het is moeilijk onderscheid te maken tussen hielsporen en plantaire fasciitis. Vaak is er geen verschil. Onderzoek hieraan geeft geen duidelijke antwoorden. De behandeling van hielsporen en plantaire fasciitis is vaak gelijk of vergelijkbaar. De aanwezigheid van een benig uitsteeksel op een Röntgenfoto hoeft niet te betekenen dat dit uitsteeksel de pijn veroorzaakt. In de Merck Handleiding staat dat een echte hielspoor 'meestal pijnlijk is in het begin, wanneer die zich ontwikkelt en wanneer die niet op een Röntgen foto te zien is. Wanneer de hielspoor groter wordt, neemt de pijn vaak af.' Veel mensen hebben benige uitsteeksels maar hebben geen hielpijn. Volgens een studie op 200 lijken heeft 21% van de bevolking een uitstulpsel aan het bot in de voet dat de hiel vormt. De helft was in de fascia, de andere helft buiten de fascia.

Plantaire fasciitis wordt vaak veroorzaakt door een toename in gewicht of een toename in activiteit zoals hardlopen, aerobics (vaak step aerobics), trappen beklimmen, trektochten per voet maken of volleybal. Het duwen van een auto over een lange afstand is een ideale manier om de fascia te beschadigen vanwege de plotselinge toename in ongewone activiteit, de scherpe hoek van de voet die terug buigt en de kracht die nodig is. Deze activiteiten geven een grote spanning in de fascia wanneer de bal van de voet van de grond wordt geduwd. In de gevallen van een geleidelijke toename van de pijn in de hiel, kunnen deze activiteiten de kuitspieren vertstevigen of verkorten, waarbij meer spanning op de fascia komt te staan wanneer het been van de grond komt tijdens normaal lopen. Het irriteren van de fascia veroorzaakt vaak een ontsteking, die niet altijd merkbaar hoeft te zijn. Een ontsteking in het hielgebied plaatst meer druk op de zenuwen in het gebied, waardoor meer pijn ontstaat. De fascia ondervindt de meeste spanning daar waar het is vastgehecht aan de hiel en dit komt waarschijnlijk doordat de fascia nauw is op dit punt en de hechting aan een kleiner botoppervlak is dan aan het andere eind (de bal van de voet) waar de fascia wijd is en aan verschillende botten is gehecht. Het hebben van zwakke spieren die de tenen en bal controleren kan ook bijdragen aan plantaire fasciitis, doordat die spieren normaalgesproken een deel van de spanning, die anders op de fascia staat, absorberen. Mensen met platvoeten of hoge voetholten hebben een hogere kans het te krijgen. Een arts emailde mij en vertelde dat hij had gemerkt dat er een ongewoon sterk verband is tussen moeilijk te genezen gevallen van plantaire fasciitis en het moeten verzorgen van ernstig zieke naaste (in de gevallen waar er geen andere duidelijke oorzaak was).

Plantaire fasciitis (hielsporen) komt erg veel voor, maar ander oorzaken voor hielpijn kunnen zijn het verlies aan elastisch weefsel in het hielkussen, tarsale tunnel syndroom, stressfraktuur, arthritis, slijmbeursontsteking in de hiel, Reiter's syndroom en ankylosing spondylitis, psoriatic arthropathie, de ziekte van Sever (meestal in de leeftijd van 9 tot 14), sacrale radiculopathie, een verstrikking van de eerste laterale tak van de posteriore tibialis zenuwen, necrotizerende fasciitis en zelfs AIDS.

Hardlopers kunnen de pijn verminderen door geen heuvels te beklimmen. Lange hellingen en heuvels doen de hoek die de voet terug moet buigen toenemen. Het rekken van de kuitspieren voor en na het hardlopen kan ook helpen. Zie Dr. Prubit's pagina over hardlopers en rekken. De veiligste oplossing is te stoppen met hardlopen totdat de pijn weg is. Zwemmen is een goede alternatieve activiteit. Fietsen is ook aangegeven als een alternatief, maar dit geeft nog steeds een verhoogde spanning op de fascia omdat de bal van de voet op de pedalen drukt. Sportschoenen hebben verhoogde hakken om te helpen plantaire fasciitis te voorkomen. Goede steunzolen met steun in de voetholte zijn waarschijnlijk het meest effectief bij hardlopers en diegenen met platvoeten. Spencos zijn verkrijgbaar in sportschoenwinkels. STAR steunzolen worden ook hoog aanbevolen. Zie de produktenpagina. Intapen wordt vaak gedaan bij hardlopers met plantaire fasciitis, maar het is erg moeilijk de tape correct aan te brengen en het kan een ontsteking aan de achillespees of ernstige huidirritatie veroorzaken. Van split sole of dual sole schoenen zoals Nike Air Max en ASICS GT-200 wordt gezegd dat ze erg slecht zijn voor plantaire fasciitis. Zie ook Dr. Pribut's Running Pages. Hakverhogingen kunnen helpen bij achillespeesontsteking.

Als je te zwaar bent, kan de enige oplossing voor het probleem zijn afvallen. Schoenen met steun in de voetholte kunnen helpen. Gewichtsverlies verbetert de pijnlijke voetproblemen in de meeste gevallen, zelfs als de pijn door iets anders wordt veroorzaakt dan plantaire fasciitis. In het algemeen zijn mannen boven 200 lbs (90 kg) en vrouwen boven 170 lbs (77 kg) meer ontvankelijk. Hier is een gewichttabel. Plantaire fasciitis kan beginnen met een zwangerschap vanwege de gewichtstoename.

Beroepen die veel staan vereisen hebben meer gevallen van plantaire fasciitis. Betere schoenen, steunzolen met steun in de voetholte, het versterken van teen- en voetspieren en lager gewicht kunnen belangrijk zijn als teveel tijd op de voeten de belangrijkste oorzaak is.

1. Rust (doe niets dat pijn veroorzaakt).

2. 1/2 inch hakverhogingen aan beide voeten. Plaats opgevouwen papier onder dunne hakverhogingen om ze hoger te maken. Tennisspelen met hakverhogingen kan een verzwikte enkel veroorzaken.

3. Ibuprofen, Aleve of Daypro. De zwelling hoeft niet zichtbaar te zijn, maar is er meestal wel en veroorzaakt een hoog percentage van de pijn door druk uit te oefenen op de zenuwen in het gebied.

4. Rekken en verstevigen, vooral 's morgens. In de gevallen waarin het plotseling is ontstaan is rekken en verstevigen waarschijnlijk niet nodig.

5. Comfortabele schoenen, steunzolen (Spenco of Sorbothane) of MISSCHIEN speciaal gemaakte orthopedische zolen. Hun belangrijkste werking is het verhogen van de hiel en/of het geven van steun in de voetholte. Deze opties kunnen op de eerste plaats komen voor hardlopers, diegenen die veel staan, diegenen met platvoeten en diegenen die betere schoenen nodig hebben.

6. Op de juiste manier intapen (let op, er kleven gevaren aan mijn techniek - gebruik hakverhogingen).

7. Regelmatige massage (vooral 's morgens).

8. IJs na activiteiten (houd je tenen uit het water, dan is het niet zo pijnlijk! Ik doe gewoon ijs op een handdoek en sta er gedurende 5 tot 10 minuten op).

9. Ultrasound (als je het geld en de tijd hebt). Hier zijn vraagtekens bij.

10. Injecties. Zijn soms erg pijnlijk en veel patienten klagen dat ze niet helpen of het zelfs erger maken. Sommige dokters zweren erbij. Ik heb enkele tijdschriftartikelen gezien die adviseren geen injecties te geven.

11. 4 tot 6 weken in het gips (dit dwingt de patient het rust en neutrale rekking te geven).

12. Operatie (endoscopische plantaire fasciotomie).

13. Acupunctuur is succesvol geweest voor twee bezoekers van deze site.

Afvallen komt eerst als dat nodig is.

Voetproblemen zijn vaak moeilijk te genezen omdat de voeten nooit rust krijgen. Rust is het belangrijkste. Veel van de volgende behandelingen zijn manieren om de fascia meer rust te geven. Wees geduldig, het kan maanden duren. Loop nooit op blote voeten (wordt verderop uitegelegd).

Als het plaatsen van 1/2 inch zorgvuldig opgevouwen papier onder de hiel meteen de pijn doet verminderen, zullen in veel gevallen de geneestechnieken voor plantaire fasciitis helpen, zelfs als de pijn niet wordt veroorzaakt door plantaire fasciitis. Als je hakverhogingen van een 1/2 inch gebruikt, doe dit dan voor beide voeten, zodat je geen problemen krijgt met ongelijke beenlengte. De hakverhoging vermindert de spanning die de fascia ondergaat wanneer het been van de grond komt bij het lopen. Het naar binnen draaien van de voorkant van de voet naar de andere voet toe (naar buiten werkt ook) bij het lopen, vermindert de spanning op de fascia. Dit is van belang voor die tijden in het midden van de nacht of 's morgens dat je even loopt en je hebt geen schoenen met hakverhogingen aangedaan. De fascia kan niet helen als die iedere morgen en avond herbeschadigd raakt door op blote voeten te lopen. Zie de produktenpagina voor waar de hakverhogingen te verkrijgen. De meeste hakverhogingen zijn minder dan 1/4 inch dik wanneer zij worden samengedrukt en dit was niet genoeg voor mij. Opgevouwen papier onder de hiel kan noodzakelijk zijn om de hiel hoger te doen oprichten. 1/2 inch hakverhogingen kunnen te hoog zijn voor hardlopers. Het gebruik van hakverhogingen bij het spelen van sporten zoals tennis kunnen de kans op ernstig enkelletsel doen toenemen.

Ontsteking in het hielgebied (ook al kun je het misschien niet zien) kan de pijn enorm verergeren. Om de pijn als gevolg van ontsteking te verlichten, verhoog de hiel zo hoog boven het hart als mogelijk is voor zo lang als mogelijk is. Slaap met je voeten op twee kussens. Doe je voeten op je bureau. Het duurdebij mij vaak een aantal uren voordat ik de aanzienlijke pijnverlichting opmerkte nadat ik mijn voeten omhoog had gelegd. Ontstekingsremmende medicijnen: Artsen schrijven meestal een niet-steroide ontstekingsremmer voor, zoals Naprosyn (naproxen) (hetzelfde als over-de-toonbank Aleve maar dan in een dubbel zo sterke hoeveelheid) of Daypro (oxaprozin) (werkt goed bij mij) of een steroid zoals Deltasone (prednisone) in andere gevallen. Er is mij verteld dat 4 Ibuprofens (Advil, Motrin) (200 mg elk) 3 keer per dag (12 per dag) de ontsteking doen verminderen, maar op het potje staat 'Neem niet meer dan 6 tabletten in 24 uur tenzij de dokter anders voorschrijft'. Bij deze pillen is het erg belangrijk ook te eten en te drinken bij inname, anders kunnen zij maagproblemen veroorzaken.

Het rekken van de kuitspieren is noodzakelijk als je een terugkerend probleem hebt met plantaire fasciitis of wanneer het langzaam begon en niet plotseling. Rek de kuitspieren 3 of 4 keer per dag, vooral 's morgens, maar pas op de fascia niet opnieuw te beschadigen. Ik heb op verschillende plekken gelezen dat koude spieren niet gerekt moeten worden. Ik neem aan dat de enige oplossing voor het niet rekken van koude kuitspieren 's morgens is het hebben van een verwarmd matje en/of massage apparaat naast het bed, klaar voor gebruik op de kuitspieren en onderkant van de voet bij het opstaan. Bij veel mensen doet de hiel geen pijn 's morgens. In enkele gevallen gaan de fascia en/of hiel steeds meer pijn doen gedurende het lopen. Ik tape mijn voet in terwijl ik de kuitspieren rek om zo verdere schade aan de fascia te voorkomen. Tapen hoeft niet noodzakelijk te zijn als je voet geen pijn doet bij het rekken. Er kan aanzienlijk voordeel zijn bij het zowel rekken van de fascia als de kuitspieren, maar let op, doe nooit iets dat de pijn erger maakt. Om de kuitspieren te rekken kun je tegen een muur leunen, zoals hier te zien is. Ik sta op een plankje van 12x12x1 inch met het ene eind op een steen zoals je hier ziet. Op deze manier kun je beide benen tegelijk rekken en kun je de hoek aanpassen. Ik kan mijn vooruitgang zien door hoe ver ik de steen kan plaatsen onder het plankje. Stop met rekken als de pijn in je fascia toeneemt. De rekkingen kunnen 20-30 seconden worden aangehouden, gevolgd door een rustperiode van 5 seconden. Dit kan 3 keer, 3 keer per dag worden herhaald, met het been recht, of met de knie gebogen. Het is mogelijk dat door te veel rekken de achillespees beschadigd raakt. De spieren, en niet de pezen en gewrichtsbanden, verlengen zich het meest bij het rekken, dus moet je de rek voelen in je kuitspieren en NIET bij de boven- of onderkant van je hiel (in de achillespees). Om de effectiviteit van het rekken te verhogen, kun je per rek op één voet gaan staan en je zo goed mogelijk concentreren op het rekken van je kuitspier gedurende 6 seconden en dan te ontspannen om te zien hoeveel verder je voet naar voren kan buigen. Dit kan één of twee keer worden herhaald voor iedere voet en dan kan de ontspannen methode van het rekken gedurende 20 seconden de reksessie afmaken. Als het goed is zie je een merkbare toename in de rekking. Helaas neemt door dit rekken ook de kans toe op het herbeschadigen van de fascia (of de zenuw waar hij langs wrijft) tenzij je tape hebt aangebracht die effectief alle spanning verplaatst die normaal op de fascia staat. Het kan ook je kans op achillespeesontsteking verhogen. Een andere methode die is gebruikt bestaat uit het vasthouden van de twee uiteinden van een handdoek en het in het midden plaatsen van de voet, en vervolgens gedurende 30-60 seconden te trekken 4 tot 6 keer achter elkaar. Ik heb één arts erg tegen deze methode gehoord, maar een aantal patienten hebben het me hoog aanbevolen (let op, doe nooit iets dat de pijn erger maakt!). Op een colablikje of tennisbal stappen en het voor en achteruit rollen onder de voetholte wordt ook vaak gebruikt als massagetechniek. De Straatsburgse sok kan ook behulpzaam zijn bij rekken. Het blijkt een belangrijk alternatief te zijn voor de nachtspalk of het rekken. Intapen kan noodzakelijk zijn bij het gebruik van de nachtspalk om herbeschadiging van de fascia te voorkomen. Achillespeesontsteking kan hier ook door veroorzaakt worden. Stop met het gebruik als er een toename in pijn in de voet of achterkant van het been is.

Andere artikelen over rekken:

- Dr. Kiper over rekken

- Dr. Pribut over rekken

- Nog een artikel over rekken

Sterke voetspieren kunnen helpen bij het verminderen van de spanning op de fascia. Een handdoek op de vloer leggen en het naar je toe trekken met alleen je tenen wordt vaak voorgeschreven door fysiotherapie. Een andere techniek bestaat eruit je voeten plat op de vloer te zetten wanneer je in een stoel zit en vervolgens de bal van je voet met je tenen omhoog te drukken. Hier is een goede pagina over versteviging om voetproblemen te voorkomen. Als je te veel pijn hebt, doe dan de 'hiel verhoging oefening' niet.

Steunzolen of orthopedische zolen ZOUDEN kunnen helpen. Steunzolen en orthopedische zolen met een verhoogde hak en/of steun in de voetholte kunnen het beste zijn voor hardlopers, diegenen die veel staan en diegenen met platvoeten. In andere gevallen is mijn indruk dat orthopedische zolen en steunzolen niet een betrouwbare manier zijn om plantaire fasciitis te genezen. Hakverhogingen zijn vaak beter. Birkenstock sandalen worden door sommige patienten aanbevolen, maar die hebben de laagste hak die ik ooit in een schoen heb gezien. Hun hoge steun in de voetholte is waarschijnlijk datgene dat helpt. De minder dure Adidas en Northern Territory sandalen (K-Mart) hebben hogere hakken met een hoge voetholtesteun, dus die kunnen beter zijn. Mephisto sandalen hebben een hakverhoger en zijn gelijk aan Birkenstocks, maar deze zijn ook duur. Spenco heeft goede over-de-toonbank voetholtesteunen voor $14 tot $30. Sorbothane heeft goede schok-absorbeerders. Er zijn ook de $225 metalen Feathersprings die door een patient hoog worden aanbevolen. Zie de produktenpagina en sommige van de links hier beneden voor waar je deze producten kunt krijgen.

Hier zijn goede artikelen over schoenen en steunzolen op andere websites:

- Stride's artikel over steunzolen.

- Meer informatie over orthopedische zolen.

- Stride's lijst met comfortabele schoenen.

- Stride's pagina met verkopers van biomechanische middelen.

In milde gevallen kan intapen helpen bij de versnelling van het genezingsproces door de fascia te beschermen voor herbeschadiging, vooral tijdens het rekken. In ernstige gevallen kan intapen de patient in staat stellen weer te lopen. Ik draag iedere dag tape. Zie mijn plaatjespagina voor details. Tapen kan de achillespees en de huid beschadigen. Draag hakverhogingen bij het gebruik van tape om achillespeesbeschadigingen te voorkomen. Zie de produktenpagina. Het is noodzakelijk met water en zeep te wassen, anders plakt de tape niet. Net als met hakverhogingen, kan men van de tape afhankelijk worden.

Massage

Herhaalde massage van de fascia, vooral 's morgens, doet de bloedtoevoer naar het gebied toenemen en versnelt de heling. Het masseren van de kuitspieren voor het rekken 's morgens kan ook helpen. Hardhandige massage van de fascia kan zwak lidtekenweefsel doen breken of het kan zenuwen of ander weefsel irriteren.

Injecties maskeren de pijn, dus wordt niet meteen overactief! Vele artsen zeggen succes te hebben met cortisone injecties. Injecties geven vaak een uitstekende pijnvermindering voor een korte tijd, of langer. Artsen geven vaak een heel aantal injecties voordat ze overgaan tot gips of een operatie. Ik heb 3 tijdschriftartikelen gezien die adviseren geen injecties te geven, en geen die het aanbeveelt. Soms is het een 'snelle behandeling'. Als de arts een zenuw raakt, of als de vloeistof van de injectie de druk op de zenuw doet toenemen (wat vaak gebeurt en wat afhangt van waar de arts injecteert), is het soms ERG pijnlijk. Om te bepalen of je arts op het punt staat een zenuw te raken, vraag hem of zijn patienten de injectie erg pijnlijk vinden. 90% van de mensen die deze pagina bezoeken en commentaar geven op de injecties, zeggen dat het niet hielp en het soms zelfs nog erger maakte. Een nieuw tijdschriftartikel zegt dat injecties de fascia vaak beschadigen. Sommige artsen zeggen dat ze 90% succes hebben met injecties. Ik neem aan (en hoop) dat de reden voor deze tegenstrijdigheid wordt veroorzaakt door het feit dat mensen die deze pagina bezoeken en commentaar geven niet een representatieve groep zijn: als de injecties hadden gewerkt zouden ze deze pagina niet hebben bezocht.

Vier tot zes weken in gips geeft rust en een neutrale rekking. Het lijkt een hoog succesgehalte te hebben. Zie de pagina met tijdschriftartikelen voor de resultaten uit een onderzoek met gips.

Endoscopische plantaire fasciotomie is gewoonlijk de laatste toevlucht. Het is relatief nieuw, voor het eerst uitgevoerd in 1991. De chirurg maakt de fascia los van de hiel door die door te snijden. Hiervoor is oefening op lijken noodzakelijk. Endoscopische plantaire fasciotomy heeft een succesgehalte van 90% (of hoger?). De voetholte kan wat zakken na de operatie. Eén tijdschriftartikel zegt dat opereren in mensen met platvoeten niet goed is. Ik heb geen enkel ander artikel gezien dat zegt dat deze operatie niet goed is bij mensen met platvoeten. Ik ben er zeker van dat de operatie succesvol is geweest bij veel mensen met platvoeten. Een arts vertelde mij het volgende: hij heeft ongeveer 500 gevallen van plantaire fasciitis gezien in de afgelopen jaren. 50% van zijn patienten wordt beter met betere schoenen (Nike, ASIC gels), rust, ontstekingsremmers, veelvuldige massage, ijs en rekken. De overige 50% krijgen injecties. Van iedere tien patienten, krijgen er vijf injecites. Drie van die vijf genezen na één injectie. De andere twee krijgen een tweede injectie. Eén van hen wordt beter. De laatste (één van de tien) krijgt een operatie. Hij zegt dat slechts 1 of 2 van de 50 operaties mislukken. Na de operatie lopen de meeste patienten dezelfde dag zonder pijn. Na 4 weken zijn hun activiteiten terug bij normaal zonder pijn. Hij opereert niet langer beide voeten tegelijk. Zie de operatiepagina voor meer informatie.

Gevoelsverlies of een tintelend gevoel in de tenen kan erop wijzen dat de zenuwen in de hiel zijn beschadigd. Dit hoeft echter geen blijvende beschadiging te zijn.

Vertaald door Roelinde Middelveld, 1997. Ik ben geen professionele vertaler. Hier en daar kunnen er kleine vertaalfouten inzitten, hiervoor neem ik geen verantwoordelijkheid.

Dit is mijn techniek. Dit hoeft niet hetzelfde te zijn als wat iemand anders doet. Het geeft de fascia complete rust. Mijn methode kan niet worden gebruikt voor diegenen die hardlopen tenzij de tape niet helemaal tot de bal van de voet gaat. Wanneer niet helemaal tot de bal van de voet wordt ingetaped, dan is deze methode beter geschikt voor hardlopers. Dan ziet het er zo uit.